*
جان فرانسيس فضانورد فرانسوي: بهانه ها كه اشگ فضانوردان را آن بالا سرازير ميكنند زياد است.
وقتي انسان براي نخستين بار از فضا به زمين نگاه ميكند, بي دريغ عاشق اين سياره ميشود. بسيار ظريف و زيباست. مثل يك بچه گربه مي ماند, زيبا و بازيگوش. دلت ميخواهد از آن مراقبت كني.
اولين بار سال 1994 وقتي به فضا مسافرت كردم, مأموريت STS-66 نام داشت. هدف برسي و تحقيق در مورد اتمسفر زمين و تأثير خورشيد بر آن بود. نتايج حاصل نشان از كاهش لايه اوزون, و گرم شدن اتمسفر داشت.
بعد از اولين گردش به دور زمين, اين حس به من دست داد: كه ما بايد به كمك زمين بشتابيم. موجوديت ما روي اين كره خاكي بخاطر وجود لايه اوزون است, و اين لايه گاز هر روز بيشتر كاهش پيدا ميكند.
گردش به دور زمين بيشتر از يكساعت و نيم بطول ني انجاميد. تمام عرض خاك فرانسه را در كمتر از 2 دقيقه پيموديم. اما بعد از چند بار گردش به دور زمين انسان متوجه آتشفشانها, كوههاي سر به فلك كشيده, جزر و مد اقيانوسها, طوفانها, كوهاي يخ در قطب شمال و جنوب شده, و متوجه ميشود كه زمين بدور از انسان براي خود زندگي ميكند, و در اين حال يك احساس احترام خاصي در درون فضانورد نسبت به زمين نقش ميگيرد.
زمين موجود بسيار تنومند و قوي است, و همزمان از نظر زنده بودن لطيف و بي آلايش. اينجاست كه اشگهايم بروي گونه هايم مي غلتند. انسان محو زيبايي اين سياره ميشود. نگاه از زاويه اي كه تعداد انگشت شماري بخت آن را پيدا ميكنند.
تا بحال من سه بار به فضا سفر كرده ام. اما اين احساس هر بار به همان شدت بار اول در من بوجود مي آيد. مأموريت دوم من STS-84 بردن تجهيزات به ايستگاه مير بود. همزمان همكار آمريكائي من قرار بود براي يك اقامت چهار ماهه در آن ايستگاه بماند.
سفر سوم من بنام مأموريت STS-103 براي ترميم تلسكوپ هوبل بود. در طول انجام كار قرص ماه بود. در بازگشت مسوولين هدايت هابل از كار ما تعريف كردند, و اين باعث شد تا ما براي خدمتي كه در راه پيشرفت علم انجام داديم به خودمان بباليم.
من در سفر اولم به فضا حدود 8000 عكس از زمين انداختم. ولي هر بار با صحنه هاي تازه اي در روي زمين روبرو ميشدم. انسان جهت حركت آبها را از فضا ميبيند. ميشود به وضوح پر شدن درياي كرانه از اقيانوس آتلانتيك را ديد. من منظره اقيانوس هند و اقيانوس آرام, كوههاي هيمالايا را دوست دارم. من منظره خاورميانه را و سرزمين هاي آن قسمت زمين را دوست دارم. در دوران نوجواني سه سال در لبنان زندگي كردم, و به دفعات به اردن, سوريه و درياي قرمز مسافرت كردم. من عكس گرفتن از مكانهايي كه در دوران كودكي و نوجواني بوده ام را دوست دارم.
از فضا ميشود ديد كه ما انسانها چقدر كوچك هستيم. در مقابل طبيعت ما هيچ به حساب نمي آئيم. به مانند يك مورچه مي مانيم. تقريباً غير قابل مشاهده. زمين با عظمتي كه دارد بر ما غلبه خواهد كرد. انسان نمي تواند به زمين صدمه اي وارد كند. اين تنها موجوديت خود انسان است كه نابود خواهد شد.
ما انسانها ميتوانيم انسانهاي ديگري را به كشتن دهيم. ما در دراز مدت خودمان تهديدي براي خودمان هستيم, نه براي سياره زمين. ما فنا خواهيم شد, و زمين خواهد ماند, و موجودات ديگري بوجود خواهند آمد.
اما اگر ما انسانها از زمين نگهداري كنيم, از خودمان و موجوديت خودمان نگهداري كرده ايم.
از فضا هنوز مكانهايي پيداست كه دست بشر در آن تغيير خاصي بوجود ني آورده است. مثل قسمتهايي از سيبري. آنجا هنوز برف به رنگ سفيد واقعي است. قسمتي از آمريكاي جنوبي, آنجا هنوز از چراغ و پل و شهرهاي بزرگ خبري نيست. هنوز خيلي مكان در روي آن كره خاكي است كه قبل از سفر به مريخ بايد كشف شود.
شهرهايي كه انسانها درست كرده اند با پلهاي در هم و بر هم, از فضا تيره و تاريك و بتوني به چشم مي آيند.
اولين چيزي كه بعد از برگشت از فضا به ذهنم آمد, بد رفتاري و بي مراقبتي انسان از سياره اش بود, و اينكه زمين هم حد و حدود دارد, و مثل يك سفينه ما را در اين كهكشان بي كران جاي داده است.
ما انسانها در مقابل زمين "هيچ" نيستيم - اما قابليت خرابي هاي جبران ناپذير را داريم. ميشود به وضوح ديد جنگلهايي را كه در آمازن انسان به دست خود نابود كرده است. ميشود لكه هاي روغن را در درياها ديد. درست مثل لكه هايي كه از كرم آفتاب در استخر به چشم ميخورد.
اگر براي مدت زيادي در فضا بسر ببريد همه ي زمين را از حفظ خواهيد شد. مثل فضانوردان روسي. دوست فضانورد روس من محل تمام عكسهايي را كه از زمين انداخته ام را بجا مي آورد.
خيلي ها از احساس انساني كه به فضا رفته ميپرسند. بسيار مشگل است به زبان آوردن آن احساس. شايد 10 سال براي آن سفر تمرين كرده باشي, اما بودن در فضا خستگي آن 10 سال را از تن آدمي بيرون ميكند. مثل نيم ساعت ورزش يوگا كه چقدر طاغت فرسا است. اما بعد از ورزش احساس سبكي و خوبي به آدمي دست ميدهد.
ترجمه مقاله اي از روزنامه اكسپرسن.
براي رفع خستگي اين جوك هم مهمان من.
يك بابايي ميره دكتر براي چكاپ. دكتر بعد از معاينه بهش ميگه: شما فشار خون داري, كلسترول داري, و نزديك است دچار بيماري قند بشوي. براي اينكه به مرز برسي بايد روزي حداقل 5 كيلومتر راهپيمايي كني. مريض هم تشكر ميكنه, و قول ميده به سفارشات دكتر عمل كنه. 10 پانزده روز بعد مريضه زنگ ميزنه به دكتر و ميگه: آقاي دكتر من همين الآن رسيدم به مرز, حالا بفرمائيد چكار كنم :)
