*
زاد روز رودكي پدر شعر پارسي و نگاهي گذرا به او و كارهايش
بيشتر مورخان و كرونيكلرها در اين كه رودكي پدر شعر پارسي ( پارسي معاصر) 25 دسامبر سال 860 ميلادي به دنيا آمده است متفق القولند و برخي هم با محاسبات خود، وقوع آن را در همان روز ولي در سال 858 ميلادي نوشته اند. سال درگذشت وي 940 ميلادي است كه چند پژوهشگر، درست آن را سال 941 ميلادي مي دانند.
تاجيكها
و روسها بيش از ساير پژوهشگران در باره رودكي تحقيق كرده اند . شوروي در سال 1958 تمبر ياد بود اورا چاپ و منتشر ساخت.
دولت وقت ايران سوم دي ماه سال 1337 (44 سال پيش ) همزمان با پارسي زبانان شوروي و مردم افغانستان زاد روز رودكي را با شكوه تمام بر گزار كرد، اما با جزيي اختلاف عنوانش را يكهزار و يكصدمين زاد روز رودكي گذارد و قرار شد در محل ساختمان دبستان دولتي رودكي در خياباني منشعب از خيابان حافظ يك تالار هنر به نام رودكي بسازند كه ساخته شد. در ايران نيز تمبر پستي رودكي چاپ و به جريان گذارده شد. رودكي نه تنها شاعر بلكه نوازنده و خواننده هم بود .
مجسمه هاي او در ميدانهاي شهرهاي كشورهاي پارسي زبان قرار داده شده است تا از زحمات او قدرداني شده باشد . پيش از رودكي هم شاعران پارسي گو بودند، ولي شعر پارسي با رودكي دوباره به دنيا آمده است.
رودكي كه دريك روستا در رودك سمرقند در خراسان بزرگتر به دنيا آمد و نامش ابو عبدالله جعفر ابن محمد بود در دوران سامانيان مي زيست كه در تاريخ پس از اسلام ايران ، بيش از هر دودمان ديگر براي احياء زبان فارسي و فرهنگ و تمدن ايراني كوشيدند و نمونه بارز ميهندوستي ايراني را ارائه دادند .
از اشعار رودكي كه غزل، قصيده، مثنوي و قطعه است و از تو صيفهايي كه كرده است به نظر نمي آيد كه نابيناي مادر زاد بود و به احتمال زياد در مقطعي از عمر كور شده باشد. به گفته خود او، بدون آموزگار به اين مرتبه از هنر و ادب دست يافته است كه اين اظهار نشان مي دهد از هوش و استعداد فروان برخوردار بوده است. از اشعار او كه در بيش از صد دفتر نوشته شده بودند بيش از هزار بيت در دسترس نيست كه ابيات:
بوي جوي موليان آيد همي ياد يار مهربان آيد همي
اي بخارا شاد باش و شاد زي مير (امير ) زي تو ميهمان آيد همي
از آن جمله اند كه گويند امير ساماني با شنيدن اين ابيات به اقامت طولاني خود در هرات پايان داد و همان دم روانه بخارا شد.
اشعار باقي مانده از رودكي تسلط گسترده او را بر زبان و واژگان پارسي ثابت مي كند. وي يكي از 27 شاعر پارسي گوي دوران سامانيان بود، ولي برتر از همه.
دانشمندان معاصر رودكي هم وي ستوده اند از جمله ابوالفضل بلعمي .
رودكي در باب اندرز هم اشعار متعدد گفته از جمله:
زمانه پندي آزاده وار داد مرا زمانه را چو نكو بنگري همه پند است
به روز نيك كسان غم مخور زنهار بسا كسا كه به روز تو آرزومند است
همچنين :
اندر بلاي سخت پديد آيد فضل و بزرگمردي و سالاري
و نيز:
مهتران جهان همه مردند مرگ را سر فرو همي كردند
زير خاك اندرون شدند آنان كه، همه كوشك ها بر آوردند
از هزاران هزار نعمت و ناز نه به آخر، به جز كفن بردند
گويند كه رودكي در صدد به نظم در آوردن كليله و دمنه هم بود. مشاهده اشعار رودكي نشان مي دهد كه پارسي امروز با زبان هزار و صد سال پيش تفاوت زياد ندارد و اين استواري منحصر به فرد زبان پارسي را در ميان زبانهاي ديگر جز عربي بايد مرهون شعراي پارسي گويي چون رودكي ، فردوسي ، حافظ و ... و عميقا قدر دانشان باشيم.
منبع: معلومات عمومي
