* سئوال: اگر صمد زنده بود .... " به نظر مى رسد اگر اين سئوال اينگونه مطرح مى شد كه: "اگر صمد زياد عمر مى كرد. چكار مى كرد؟" بهتر بود. مسلم است كسى كه تا ۲۹ سالگى آنهمه كار انجام داده است در روزهاى بعد هم اگر زنده مى ماند، روزگار به بطالت نمى گذراند. من كه براى تحقيق در زندگى صمد تمام آثار ناتمام، يادداشتها و كاغذ پاره هاى او را دور وبرم ريخته بودم، واقعا تعجب مى كردم كه اين آدم چقدر پشتكار داشت. چند كار مى كرد. ببينيد جوانى كه مسئوليت اداره خانواده اى به گردنش است، مرتبا هم در روستا است، در مدرسه است، به مسافرت هاى طولانى و كوتاه هم مى رود، كوهنوردى هم مى كند، راديو هم كوش مى كند. بر وقايع ادبى وهنرى كشورش هم بى اعتنا نمى ماند، با نوشتن مقالات و يا حضورى اعتراض مى كند. براى نمونه مى توانيد مقالات تند وتودار او را در مجلات معتبر آنروزها مثل "خوشه، رهنماى كتاب، نگين وآدينه" ببينيد و.... مى توان پى برد كسى كه تا ۲۹ سالگى اين همه كار انجام داده اگر تا زمان حال زنده مى ماند چه كارهاى بزرگى ديگر انجام مى داد. حيف از صمد كه جوانمرگ شد. حيف از او كه در اول راه متوقف شد ...." ادبيات و فرهنگ
